Muzyka wojskowa

„Zaszumiał bór stary i zamilkł – jak mowa- Słuchają wkrąg świerki- brodacze; Przed chatą – w zagajach leśnego ostrowia – Stanęła okołem muzyka pułkowa, A czterej pośrodku trębacze... Tak we fragmencie wiersza „ Fanfary 1-go Pułku Piechoty Legionów” pisał Józef Mączka w 1916 roku. Muzyka oddziałom wojskowym towarzyszyła od zawsze. Tak jednostki piesze czy konne miały swoich sygnalistów. Różne były instrumenty, których używano – surmy, trąby, bębny, werble, piszczałki- ale cel przyświecał im jeden. Przekazywać sygnały na polu walki, w trakcie marszu, w życiu koszarowym, a w chwilach wolnych umilać czas. W Polsce największy rozkwit muzyki wojskowej nastąpił w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Po okresie rozbiorów każdy tworzący się pułk piechoty czy kawalerii posiadał swój marsz. Tworzony był z utworów które korzeniami sięgały do okresu wojen napoleońskich, insurekcji kościuszkowskiej; czerpano też z utworów popularnych lub ludowych. Marsz pułkowy stawał się swoistym hymnem dla wszystkich żołnierzy pułku. Ważnym sygnałem było również Zawołanie pułku. Szczególną uwagę poświęcam teraz muzyce i sygnałom kawaleryjskim. Specyfika wojsk konnych narzucała stosowanie dźwiękowych sygnałów. Każda z armii rozbiorowych posiadała swoje sygnały. Odrodzone Wojsko Polskie takich nie miało. Do roku 1924 tworzono podstawy sygnałów dźwiękowych modyfikując i tworząc nowe. Wreszcie w 1924 roku ujednolicono i zatwierdzono do użytku „Sygnały dźwiękowe WP”. Podzielone zostały na cztery kategorie: 1/ Zawołania 2/ Sygnały wspólne dla całego wojska 3/ Sygnały specjalne 4/ Marsze 1/ Zawołania to krótkie utwory muzyczne przypisane poszczególnym broniom np. zawołanie piechoty, kawalerii, artylerii, wojsk taborowych. Do nich należy również Hasło Wojska Polskiego grane do dziś. Jest to melodia „Marsza obozowego” Karola Kurpińskego z roku 1831. Sygnał ten grany był już od 1914 roku lecz pod nazwą „parada”. Do zawołań zaliczał się również sygnał capstrzyk. 2/ Sygnały wspólne były wykładnią regulaminów. Stanowiły odbicie służby tak koszarowej jak i w polu. Do nich należą między innymi sygnały: pobudka, modlitwa, do kotła, alarm, zbiórka ukaranych aresztem koszarowym, baczność, strzelać i inne. 3/ Sygnały specjalne odnoszą się w głównej mierze do kawalerii. Specyficzny rodzaj wojsk wymusił własne sygnały. Należały do nich np.: czyszczenie koni, siodłać, na koń, kłus, galop, cwał, szarża falami na piechotę. 4/ Marsze to uroczyste utwory wykonywane w trakcie podniosłych uroczystości. Do nich należą: Marsz dla generałów, Marsz oddziałów konnych, Marsz oddziałów pieszych. Wykonywaniem sygnałów w pułkach kawalerii obarczeni byli trębacze. Orkiestra jako nieetatowa tworzona była na różne okoliczności z trębaczy licząc od 12 do 24 osób. Stąd też orkiestra konna w kawalerii nosiła nazwę plutonu trębaczy. Oprócz trąbki, fanfary innymi instrumentami dętymi mogły być tylko te, na których do gry wystarczała jedna ręka. Druga musiała służyć do powodzenia koniem. Wyjątek stanowiły kotły na których pałker ( kotlarz) grał obiema rękoma a wodze przymocowane były do strzemion. Każdy pluton trębaczy szczycił się obszyciami rękawów, płomieniami przy fanfarach, fartuchami na kotłach, oraz czaprakami na koniach. Dodatkowo siwe konie podkreślały urok tej formacji. Ta cała różnorodność przepadła z chwilą zmotoryzowania armii. Radio wyparło sygnały. Ale i dziś można posłuchać i zobaczyć konnego trębacza, usłyszeć Marsze pułków kawalerii. Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych pod batutą mjr Wilka wykonała i nagrała marsze wszystkich pułków WP stacjonujących w Wielkopolsce. Dni Ułana w Poznaniu przez szereg lat ozdobione były muzyką Capelli Zamku Rydzyńskiego. Wiele stowarzyszeń i klubów kawaleryjskich odwołuje się do tradycji kawaleryjskiej. Polski Klub Kawaleryjski jest jednym z nich. W jego szeregach pełnię funkcję trębacza podczas większości występów galowych. Występujemy konno w Warszawie na Placu Defilad w Święto 3-go Maja i 11-go listopada. Wiele innych uroczystości, widowisk, zawodów odbywa się z naszym udziałem. Paweł Kaczmarek

ciekawe, dziękuję !

Problematyka poruszona w artykule jest mi bliska.Proszę autora o podanie
kontaktu prywatnego.    

POWIEDZCIE JAK BRZMI ORYGINALNY TYTUŁ "CISZY NOCNEJ"??

Nowe sygnały Wojska Polskiego w 1924 r. skomponował kpt. Stefan
Lidzki-Śledziński. Niepodjęto skutecznej próby odszukania polskich
sygnałów wojskowych sprzed 1795 r. Takowe są. Ks. Jędrzej Kitowicz, autor
\"Obyczajów polskich za Augusta III\", pisał o trębaczach w wojsku oraz
zostawił cenny rękopis \"Partytura dla
trembaczów rożnego woyskowego
kurantu\" (Biblioteka kórnicka BK 2102/2, k. 124) z 3 sygnałami opisanymi po
niemiecku (Naprzód i Odwrót, Do tropu czyli Zbiórka, Wymasz). WW.
opublikowane (CD) w: Jacek Kowalski, \"Niezbędnik Konfederata Barskiego\",
Poznań, 2008. Polskie sygnały wojskowe zawiera praca: Antoni Małłek
(Anthony Mallek), \"Sygnały kawleryi Pułaskiego - Pulaski\'s cavalry
signals\", Chicago, 1898. Sygnał \"Pobudka (1768)\" z ww. nagrano na płycie
CD, \"Tribute to Casimir Pulaski, Chicago Records, 2002  

Jestem trębaczem pułkowym bardzo bym prosił o kontakt potrzebuje fachowej
pomocy.

Studiuję muzykologię, chciałbym zająć się badaniem muzyki wojskowej i
sygnałów wojskowych. Ktoś ma jakieś źródła? Informacje? Cokolwiek
rzetelnego? Bardzo proszę o kontakt w razie czego. Jest o co walczyć, trzeba
ratować spuściznę polskich muzyków wojskowych.