Łowiectwo w sztuce

Kurier Kwidzyński nr 52/547 z dnia 27.XII.2001 w cyklu: W kniei...


Wyobrażenia zwierząt łownych i motywy myśliwskie stanowią temat najwcześniejszych form artystycznych. Niektóre rysunki naskalne świadczą o tym niezbicie. Już człowiek pierwotny wyrażał swój stosunek materialny (żywność i odzienie) oraz mistyczny do otaczających go zwierząt. Relikty tych wyobrażeń przetrwały do dnia dzisiejszego w języku, przysłowiach, przesądach, bajkach, baśniach, muzyce i malarstwie. Wraz z rozwojem piśmiennictwa motywy łowieckie coraz częściej pojawiają się w literaturze. O łowiectwie w poezji polskiej powstają już antologie.


Łowiectwo w poezji

Duże zalesienie dawnych ziem polskich sprawiało, że oddawanie się łowom było powszechne dla dużych grup ludzkich. Rekrutowani do pomocy w polowaniach wywodzili się najczęściej z dworskich poddanych. Tym należy tłumaczyć, że polski język łowiecki już w XVI wieku wyróżniał się na tle innych wielkim bogactwem słownictwa. Był także chroniony przez obyczajowe prawo łowieckie, przewidując dotkliwe i ośmieszające kary za wykroczenia językowe. Przykładem może być Flis Fabiana Sebastiana Klonowica

... Tak u myśliwców, gdy kto kształtem innym
Mówi polując, musi wnet być winnym
I musi z drzewem, prawnie osądzony,
Być podrąbiony. ...

„Złotym wiekiem” słownictwa łowieckiego był XVI i XVII wiek, kiedy to ziemiaństwo polskie wniosło największy twórczy wkład w kulturę narodową. Dobitnymi przykładami tego okresu są: Myślistwo ptasze Mateusza Cygańskiego, Myśliwiec Tomasza Bielawskiego czy Myślistwo z ogary Jana Ostroroga.

Wiersz (także w znaczeniu rymowanej prozy) i poezja towarzyszy łowiectwu od dawna. Wiele gawęd myśliwskich, poematów, wierszowanych form epickich czy utworów lirycznych inspirowanych tematyką łowiecką przewija się przez literaturę. Koniecznie wymienić tu należy Rok myśliwca Wincentego Pola, Strzelca Teofila Lenartowicza czy utwory Antoniego Smółki, Władysława Syrokomli i innych. Romantyczną tradycję sarmacką najdobitniej ukazał Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu stanowiącą wzorzec niedościgniony przez licznych naśladowców. Spośród plejady dwudziestowiecznych autorów wymieńmy Juliana Ejsmonda, Artura Śliwińskiego, Aleksandra Rymkiewicza, Stanisława Woszczyńskiego, Władysława Zabiełłę i Krystynę Łoś. Być może wielu z nich nie sięga wyżyn poetyckich ale na pewno mieści się w tzw. „stanach średnich” literatury.
Zainteresowanych poezją zawierającą tematykę łowiecką odsyłam do antologii Poezja i łowy w opracowaniu Władysława Dynaka wydanej we Wrocławiu w 1994 r. przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.


Łowiectwo w malarstwie

Kiedy w XVI wieku zaczęły ukazywać się pierwsze książki poświęcone łowiectwu na ich stronicach zaczęły pojawiać się ilustracje różnych gatunków zwierząt i sceny z polowań. Pełny rozkwit malarstwa i grafiki o tematyce myśliwskiej nastąpił w drugiej połowie XIX wieku. W roku 1821 zaczęto wydawać czasopismo „Sylwan”, na którego kartach znajdowały się pierwsze ilustracje łowieckie. Inne czasopisma także zamieszczały ryciny związane z łowiectwem. Podobnie jak w literaturze także w grafice i malarstwie tworzono „ku pokrzepieniu serc”. Poprzez utrwalenie na papierze czy płótnie piękna tradycji, obyczajów narodowych czy ojczystej przyrody artyści chcieli wzmocnić patriotyczne uczucia Polaków. Wzorem w przedstawianiu scen myśliwskich był Juliusz Kossak znakomicie potrafiący ukazać piękno polskich kniei, oddać atmosferę łowów. Trzeba tu wymienić cykl ilustracji do „Roku myśliwca” Wincentego Pola oraz obraz olejny „Polowanie w Poturzycy”. Również jego syn Wojciech i wnuk Jerzy wprowadzili akcenty myśliwskie do swojej twórczości. Doskonałym malarzem scen myśliwskich był Józef Chełmoński. Do najbardziej znanych jego dzieł zaliczyć należy „Kuropatwy na śniegu”, „Dropie”, czy „Napad wilków”. Wspomnieć tu trzeba o Julianie Fałacie i jego dziełach „Oszczepnicy”, „Polowanie z naganką” czy „Powrót z niedźwiedziem”. Popełniłbym wielki grzech gdybym w tym miejscu nie wspomniał o takich nazwiskach jak Artur Grottger, Maksymilian Gierymski czy Alfred Wierusz Kowalski. Wiek XIX pozostawił bogatą twórczość malarską związaną tematycznie z łowiectwem. Tematyka ta była natchnieniem głównie tych twórców, którzy często brali udział w polowaniach a i sami niejednokrotnie byli namiętnymi myśliwymi. Nie tylko XIX wiek był płodny w dzieła malarskie. Tematyka ta jest inspiracją dla twórców do dnia dzisiejszego. Coraz częściej trafia do prac artystów ludowych przedstawiających sceny myśliwskie.


Łowiectwo w muzyce

Łowiectwo było i jest także źródłem inspiracji licznych dzieł muzycznych. Zjawiskiem samoistnym są sygnały łowieckie, które w nikłym procencie zachowały swą formę oryginalną. Pokaźnie dziś prezentuje się zbiór dzieł muzycznych o treści nawiązującej do łowów i tematów myśliwskich. Wiele oper, arii i utworów chóralnych jest autorstwa tak wybitnych kompozytorów jak Karol Kurpiński. Stanisław Moniuszko, Zygmunt Noskowski, Ludomir Różycki i inni. Trzeba tu wspomnieć o pierwszej polskiej operze myśliwskiej dwukrotnie wystawianej na scenie Teatru Narodowego w Warszawie (prapremiera 28.X.1821 r.) ze słowami Józefa Wawrzyńca Krasińskiego i muzyką Karola Kurpińskiego Leśniczy w kozienickiej puszczy czy też myśliwskich ariach z oper Hrabina i Straszny dwór Stanisława Moniuszki. Kompozycje muzyczne o tematyce łowieckiej powstają do dnia dzisiejszego. Od monumentalnych dzieł koncertowych do krótszych utworów komponowanych na motywach sygnałów łowieckich. Dźwięki rogów myśliwskich coraz częściej usłyszeć można w salach koncertowych, filharmoniach i kościołach. Powstaje coraz więcej zespołów grających muzykę myśliwską, coraz więcej organizowanych jest przeglądów takiej muzyki. Także kwidzyński muzyk wpisał się do plejady kompozytorów muzyki łowieckiej. Janusz Bojarczuk – bo o nim mowa skomponował marsz Muflon na motywach sygnału łowieckiego ”Muflon na rozkładzie”. Życząc w tym miejscu Panu Januszowi dalszych kompozycji o tematyce łowieckiej pozostaję z tradycyjnym

Darz Bór !
Leszek Parus

KONKURS SYGNALISTÓW MYŚLIWSKICH
„O Kryształowy Róg”
LĄDEK ZDRÓJ 15
maja 204 r.






Szanowni Państwo!

Bardzo serdecznie zapraszam do
Lądka Zdroju solistów i zespoły sygnalistów myśliwskich oraz sympatyków
i słuchaczy tej niezwykłej muzyki wzorowanej na głosach natury, bliskiej
sercom ludzi oddanych przyrodzie.
Solistom i zespołom życzę wspaniałych
zmagań konkursowych, sympatykom i słuchaczom niezapomnianych wrażeń a
wszystkim przyjemnego pobytu w naszym najstarszym na terenie kraju
uzdrowisku.
Jestem w pełni przekonany, że Lądecki festiwal Sygnalistyki
Myśliwskiej na trwałe wpisze się w kalendarz imprez Lądka Zdroju a także
przyczyni się do rozwoju tej dziedziny kultury łowieckiej.

Adam
Szmidt	
Burmistrz Lądka Zdroju

	

	

80 lecie Lasów Państwowych


	W bieżącym roku Lasy Państwowe świętują jubileusz 80 lecia powstania.
Od 80-ciu lat służymy polskim lasom i polskiemu społeczeństwu. Nasze lasy,
dzięki działaniom leśników, w coraz większym zakresie wypełniają swoje
zadania środowiskowotwórcze, spełniając tym samym oczekiwania
społeczeństwa. Zwiększanie zdolności lasów do retencji wody, do ochrony
przeciwerozyjnej gleb, do oczyszczania atmosfery z zanieczyszczeń oraz
przeciwdziałanie „efektowi cieplarnianemu” stają się nadrzędnymi
zadaniami prowadzonej gospodarki leśnej. Z drugiej strony rekreacyjne
zagospodarowanie i udostępnienie turystyczne lasu, przy zachowaniu jego
powszechnej dostępności, powoduje, ze lasy nabierają coraz większego
znaczenia w naszym życiu codziennym. Tak wypełniana misja gospodarowania
mieniem wspólnym, jakim są przecież nasze lasy, pozwala z dumą patrzeć na
efekt naszej pracy i na efekt pracy naszych poprzedników na przestrzeni
ostatnich ośmiu dekad.
	Doroczny Konkurs Sygnalistów Myśliwskich 
doskonale wpisuje się w nasze obchody rocznicowe. Myśliwi i leśnicy, jak
każe tradycja, wspólnie pielęgnują prastare zwyczaje łowieckie. Drodzy
uczestnicy Konkursu Sygnalistów Myśliwskich, adepci myślistwa i
doświadczeni nemrodzi, każdy z Was z osobna i wszyscy razem stając w
szranki rywalizacji wpisujecie się pozytywnie w wizerunek polskiego
łowiectwa. Niech zwyciężą najlepsi! 

Kazimierz Harych
Dyrektor
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych
We Wrocławiu

	 	
Program
Imprezy

-	10.00 Otwarcie konkursu  - Amfiteatr
-	10.30 – 15.00
Przesłuchania solistów i zespołów
-	13.00 Posiedzenie ORŁ z udziałem
Zarządów Kół Łowieckich Okręgu Wałbrzyskiego
-	16.00Msza św. Z
nabożeństwem majowym- Sanktuarium Matki Bożej od Zagubionych –
Karpów
-	18.00 Msza św. Hubertowska – Kościół NMP Lądek
Zdrój
-	19.30 Ogłoszenie wyników konkursu i rozdanie nagród
-	20.00
Koncert Laureatów z udziałem Zespołów Sygnalistów z Republiki
Czeskiej

Komitet Organizacyjny Konkursu sygnalistów Myśliwskich „O
Kryształowy Róg”

Stanisław Skrobotum – Przewodniczący
Ryszard
Bryliński
Mariusz Ciesielski
Tadeusz Ćwieluch
Stanisław Gułaj
Julian
Hardukiewicz
Krzysztof Kadlec
Kazimierz Kasprzyk 
Kazimierz
Koncewicz
Mieczysław Krywienko
Jan Łaganowski
Adam Łącki
Jerzy
Łopacki
Stanisław Marciniak
Jerzy Niwęgłowski
Kazimierz
Pękała
Bogusław Rup
Bogdan Skołuda
Adam Szmidt
AndrzejTetke
Ks.
Stefan Witczak
Andrzej Zawiślak 
Stanisław Zieliński