5 lat Klubu Sygnalistów Myśliwskich PZŁ

Łowiec Polski nr 6/2000


Klub Sygnalistów Myśliwskich Polskiego Związku Łowieckiego skupiający miłośników tradycji łowieckich, a zwłaszcza pasjonatów gry na rogu, działa od 15 marca 1995 roku. W tym dniu, w siedzibie Zarządu Głównego PZŁ w Warszawie, odbyło się Założycielskie Walne Zebranie, które wybierając Zarząd Klubu oraz Komisję Rewizyjną, Komisję Muzyczną i kandydatów do Kolegium Jurorów, zakończyło kilkuletni okres przygotowań i dyskusji nad formułą i zasadami funkcjonowania tej organizacji.

Podstawowym celem Klubu jest propagowanie stosowania rogu myśliwskiego oraz dbałość o prawidłowe zapisy nutowe i wysoki poziom gry sygnałów w kraju. Dlatego jego członkiem może zostać każda osoba (także nie będąca myśliwym), która opanowała większość podstawowych sygnałów myśliwskich i potwierdziła to udanym występem na konkursie, co najmniej regionalnym. Tylko w wyjątkowych przypadkach członkostwo przyznawane jest osobom nie grającym, ale zaangażowanym w kultywowanie myśliwskich tradycji. Działalność Klubu finansowana jest z centralnego budżetu PZŁ w ramach corocznie przyznawanych dotacji.

Pierwsze lata działalności, koordynowanej przez Zarząd Klubu w składzie Prezes - Mieczysław Leśniczak, v-ce Prezes Piotr Grzywacz, sekretarz Maciej Strawa, skarbnik Robert Kamieniarz i członek Henryk Mąka, upłynęły na sprawach organizacyjnych. Przygotowano logo Klubu, wydano legitymacje, wybito odznaki członkowskie oraz nawiązano liczne kontakty z ośrodkami lub osobami w kraju i za granicą, kultywującymi tradycje gry na rogu myśliwskim.

W celu pogłębiania wiedzy i umiejętności członków Klubu, a szczególnie kierowników lub instruktorów zespołów, w 1995 roku w Goraju zorganizowano ogólnopolskie „Seminarium na temat sygnałów myśliwskich”, a konkursom krajowym towarzyszyły warsztaty muzyczne. Specjalny cykl szkoleniowy w latach 1995-97 przeszli specjaliści od muzyki myśliwskiej. Po jego zakończeniu Zarząd Główny PZŁ, na wniosek Zarządu Klubu Sygnalistów Myśliwskich, nominował ośmiu Jurorów: Piotra Grzywacza, Krzysztofa Kadleca, Mieczysława Leśniczaka, Andrzeja Niedźwiedzia, Zenona Olendrowicza, Andrzeja Rokickiego, Mieczysława Skrzypca, Macieja Strawę.

Działalność Kolegium Jurorów polegała przede wszystkim na ocenie sygnalistów podczas konkursów krajowych i regionalnych (weryfikacja umiejętności kandydatów do Klubu może bowiem mieć miejsce wyłącznie na konkursach, w których uczestniczy Juror delegowany przez Klub). Po zakończeniu rywalizacji konkursowej jurorzy prowadzili zwykle warsztaty muzyczne. Działalność Komisji Muzycznej Klubu, funkcjonującej równolegle, koncentrowała się z kolei na analizie regulaminu konkursów sygnalistów myśliwskich oraz sygnałów myśliwskich aktualnie granych w Polsce. Uporządkowane i zweryfikowane zapisy 30 sygnałów wymaganych na konkursach, zamieszczono w książeczce „Czar myśliwskiego rogu”, wydanej przy szczególnym zaangażowaniu Piotra Grzywacza.

W celu pomocy wszystkim osobom grającym na rogu, a rozproszonym po całym kraju, postanowiono powołać regionalne ośrodki koordynacyjne. Ich zadaniem ma być ponadto wypełnianie „białych plam” - czyli wprowadzenie tradycji gry sygnałów myśliwskich do tych rejonów kraju, w których tego instrumentu nie było słychać, lub rozbrzmiewał bardzo rzadko. Pierwsze ośrodki regionalne objęły tereny, na których sygnały myśliwskie słychać było najczęściej tj. Pomorze, a także Wielkopolskę i Ziemię Lubuską. Kolejny powstał w Sudeckiej Krainie Łowieckiej. Z podsumowania stanu sygnalistyki na spotkaniu założycielskim tego regionu w 1996 roku wynikało, iż rogi były tam przede wszystkim ozdobą ścian w pokojach myśliwskich. Dziś w Krainie Sudeckiej funkcjonuje kilka zespołów, a na Regionalny Przegląd Sygnalistów Myśliwskich, od początku organizowany na Strzelnicy Myśliwskiej w Opolu-Grudzicach, przyjeżdża kilkudziesięciu trębaczy. W pozostałych regionach - we wschodniej połowie kraju, również odbyły się spotkania założycielskie, ale działalność, nie rozwijała się tak dynamicznie.

Stałym elementem towarzyszącym działalności Klubu, a zarazem sprawdzianem jej skuteczności, są konkursy. Sztandarowa impreza - Ogólnopolski Konkurs Sygnalistów Myśliwskich „O róg Wojskiego” organizowana jest co roku. Głównym laurem - dla najlepszego zespołu w kraju, stał się róg bawoli, wykonany na wzór rogu Wojskiego. Jest to nagroda przechodnia Prezesa Naczelnej Rady Łowieckiej PZŁ, ufundowana w 1996 roku. Róg ten, wykonany z rogu zwierzęcego, wg dawnych wzorów i technologii, jest instrumentem umożliwiającym odegranie staropolskich sygnałów myśliwskich.

Organizując konkurs ogólnopolski, przyjęto zasadę, iż będzie to impreza wędrująca po kraju, propagująca w ten sposób tradycje łowieckie oraz „prowokująca” do nauki gry na rogu i tworzenia nowych zespołów sygnalistów. Pierwszy Konkurs „O róg Wojskiego” odbył się w 1996 roku w Tucholi - mieście zasłużonym dla reaktywowania w naszym kraju sygnalistyki myśliwskiej. Na scenie konkursowej wystąpiło 17 zespołów i 116 solistów. W kategorii zespołów zwyciężył Zespół Trębaczy Myśliwskich „Venator” przy Akademii Rolniczej w Poznaniu, a w rywalizacji solistów Adam Migurski z Technikum Leśnego w Brynku. W kolejnym konkursie - w Poznaniu, uczestniczyły już 33 zespoły i 163 solistów. Zespołowo wygrali sygnaliści Technikum Leśnego w Warcinie, a solowo najpiękniej grał Hubert Jurczyszyn-junior z Zespołu Trębaczy Myśliwskich „Borus” w Gorzowie Wlkp. W 1998 roku Konkurs „O róg Wojskiego” gościł w Olsztynie. Wśród 22 zespołów i 122 solistów tryumfował poznański „Venator”, a solo Hubert Jurczyszyn-junior. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że impreza ta szczególnie owocnie wpłynęła na rozwój sygnalistyki myśliwskiej. Zainicjowała bowiem powstanie dwóch nowych zespołów trębaczy - przy Zarządach Okręgowych PZŁ w Olsztynie i w Łomży. W IV Ogólnopolskim Konkursie - w Sieradzu, z udziałem 27 zespołów i 138 solistów, zwyciężył Zespół Trębaczy Myśliwskich z Technikum Leśnego w Goraju, a indywidualnie, sukces z roku 1996, powtórzył Adam Migurski. Z okazji Jubileuszu 5 lat istnienia Klubu, przypadającego w roku Milenium, sygnalistów zaproszono na I Międzynarodowy Festiwal Muzyki Myśliwskiej, w tym V Konkurs „O róg Wojskiego” do Pszczyny - europejskiej kolebki małego rogu myśliwskiego. Kolejny - VI Ogólnopolski Konkurs „O róg Wojskiego” odbędzie się w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Myśliwskiej najprawdopodobniej w Ciechocinku na Kujawach.

Konkursy to nie tylko „Róg Wojskiego”, jak się potocznie nazywa sztandarową imprezę Klubu. To także inne, o zasięgu ogólnokrajowym lub regionalnym, które jak wspomniany Przegląd Sygnalistów Regionu Sudeckiego, na stałe związały się z określonymi miejscowościami. W większości z nich, w charakterze jurorów, uczestniczyli członkowie Zarządu lub Kolegium Jurorów. Najdłuższą tradycję ma rywalizacja sygnalistów w Tucholi, która ostatnio odbywa się w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Myśliwskiej i Wieżowej, a także w Przechlewie - w ramach Krajowego Przeglądu Sygnałów, Wiersza i Piosenki Myśliwskiej. Sygnaliści wielkopolscy i lubuscy od kilku lat spotykają się w Goraju, trębacze Pomorza i Ziemi Dobrzyńskiej rywalizują w Gniewie, Golubiu-Dobrzyniu lub Bytowie, a śląscy - nad Jeziorem Goczałkowickim. W południowo-wschodniej Polsce pierwszy regionalny przegląd zorganizowano w 1997 roku na strzelnicy w Borze koło Rzeszowa, a od 1999 roku miłośnicy muzyki myśliwskiej spotykają się w Leżajsku w ramach Kresowego Festiwalu Łowieckiego. Mamy nadzieję, iż leżajski festiwal wpłynie na ożywienie sygnalistyki myśliwskiej w regionie. Być może na jego bazie uda się zorganizować jeden z najbliższych konkursów „O róg Wojskiego”.

Obok konkursów, festiwali i przeglądów, propagowaniu muzyki myśliwskiej i tradycji łowieckich, służyły artykuły w „Łowcu Polskim”, w którym utworzono w tym celu specjalną rubrykę. W 1997 roku członkowie Zarządu Klubu byli wykładowcami na ogólnopolskim szkoleniu dla lektorów wojewódzkich prowadzących zajęcia dla kandydatów na myśliwych z zakresu etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich. Klub uczestniczył także w przygotowaniu na tą okoliczność, „wzorcowej” mszy hubertowskiej.

Wynikiem coraz wyższego poziomu gry na rogu, a także kontaktów międzynarodowych, jest rozszerzanie repertuaru i instrumentarium polskich sygnalistów. Obok profesjonalistów z zasłużonego Reprezentacyjnego Zespołu Muzyki Myśliwskiej PZŁ, także zespoły amatorskie grają dzisiaj wielką muzykę myśliwską - fragmenty oper, msze hubertowskie. W 1996 roku delegacja Klubu uczestniczyła w seminarium poświęconym grze na rogach par force w stroju Es, które odbyło się w Scheyern w Niemczech. W 1997 roku w Ciechocinku, podczas Ogólnopolskich Łowów z Sokołami, polscy trębacze po raz pierwszy wykonali mszę hubertowską na dużych rogach myśliwskich, a w 1999 roku na Ogólnopolskim Konkursie Sygnalistów w Sieradzu oficjalnie zadebiutował trzyosobowy polski zespół rogów francuskich.

W 2000 roku Klub liczył 202 członków i 81 kandydatów. Ponieważ w momencie pojawienia się idei powołania Klubu w 1990 roku, było w Polsce zaledwie kilkudziesięciu trębaczy lepiej lub gorzej grających podstawowe sygnały i zaledwie kilka zespołów, obecna sytuacja może cieszyć. Radość zmniejsza się po zestawieniu liczby sygnalistów z liczbą kół łowieckich w Polsce, jest ich bowiem około 2500. Jeśli do tego dodamy, że są okręgi łowieckie, w których nie ma ani jednego zespołu, to bilans wypada jeszcze słabiej. Poprawa tego stanu, powinna być jednym z najważniejszych celów działalności Klubu w nowym tysiącleciu.

Dziękuje

muzyka mysliwska.  bardzo ciekawe.  gratulacje Robert.