Prapremiera "Hecy..." w ramach Salonu Hubertowskiego w Szamotułach

Gazeta Szamotulska, nr 42 (614) 2008 r.

Wyjątkowy Salon Hubertowski już za nami

 

Prapremiera opery wywołała aplauz

 

Salon Hubertowski od sześciu lat jest jednym z najatrakcyjniejszych dla mieszkańców powiatu szamotulskiego wydarzeniem w kalendarzu Muzeum Zamek Górków. Tegoroczna edycja cieszyła się jednak wyjątkowym zainteresowaniem. Pomysł włączenia do programu Salonu prapremiery najstarszej polskiej opery „Heca, albo polowanie na zająca” okazał się strzałem w dziesiątkę. Reakcja publiczności była wręcz owacyjna, artyści zostali w ten sposób „zmuszeni” do bisowania.

W piątkowy wieczór po raz szósty w Muzeum Zamek Górków otwarto Salon Hubertowski. Goście Salonu zostali zaproszeni najpierw do Spichlerza.

Nie tylko opera

- W tym roku zaprezentowaliśmy mniej trofeów myśliwskich, było to podyktowane zarówno rozbudowanym programem Salonu, czyli pojawieniem się premiery opery, jak i prezentacją fotografii Antoniego Kasprzaka i bogatej kolekcji przyborów, akcesoriów i pamiątek łowieckich ze zbiorów Gustawa Ćwikły, myśliwego z dolnośląskiego – powiedział nam Michał Kruszona, dyrektor Muzeum Zamek Górków. Pomimo, że trofeów było wyraźnie mniej niż w ubiegłym roku, to zaprezentowana kolekcja zwierząt z północnej półkuli wywoływała wrażenie. Po raz kolejny wzbogacił ją swymi trofeami Adam Smorawiński, znany powszechnie poznański myśliwy oraz Hubert Banaś z Wąsoszek.
Antoni Kasprzak, którego fotografie zawisły nad głowami gości, to laureat Grand Prix Wielkiego Konkursu Fotograficznego National Geographic. Nagrodę tą otrzymał za fotografię  bielika w śnieżycy. W ekspozycji przyborów i akcesoriów łowieckich znalazły się między innymi laski, medale, akcesoria związane z bronią, prochem i inne. W trakcie otwarcia w Spichlerzu zaprezentował się także zespół sygnalistów myśliwskich „Bażant” rodziny Wylegałów z Chrzypska Wielkiego.
- Ideą przyświecającą twórcom Salonu Hubertowskiego jest pokazanie kulturotwórczej funkcji łowiectwa. Mam nadzieję, że tego typu przedsięwzięcia choć trochę zmienią stereotypowy obraz myśliwego, kojarzącego się zazwyczaj ze strzelaniem i zabijaniem – mówi Marek Libera, jeden z organizatorów Salonu.

„Heca…” przyjęta owacyjnie

Po przywitaniu gości w Spichlerzu i krótkim wystąpieniu szamotulskiego myśliwego Michała Idczaka, zdecydowana większość publiczności udała się do Zamku, gdzie przygotowano premierową inscenizację opery „Heca, albo polowanie na zająca”.

 

 

Zainteresowanie spektaklem przerosło oczekiwania organizatorów. Została ona przygotowana przez poznańskich artystów związanych na co dzień z różnymi instytucjami. Po niespełna czterdziestominutowej prezentacji sala wybuchła gromkimi oklaskami, artyści szybko wrócili więc na scenę, by jeszcze przez chwilę delektować publiczność swoim kunsztem.

 

 

To wydarzenie bez precedensu

Poza walorami artystycznymi przedsięwzięcia, jakim była premiera „Hecy…”, piątkowa prezentacja najprawdopodobniej zyska rangę wydarzenia symbolicznego. Profesor Jerzy Gołos z warszawskiej Akademii Muzycznej dowiódł w swych badaniach, że „Heca…” jest pierwszą polską operą, powstałą na długo przed „Nędzą uszczęśliwioną” z librettem Wojciecha Bogusławskiego. Oryginalny rękopis został odkryty na nowo w połowie lat dziewięćdziesiątych w poznańskiej Bibliotece Uniwersyteckiej. Wówczas to Andrzej Jazdon, kierownik oddziału zbiorów specjalnych uniwersyteckiej biblioteki zaprosił prof. Gołosa do badań nad manuskryptem, który pierwotnie został zakwalifikowany jako kantata.

 

„Heca...” jest komiczną opowieścią o polowaniu na zająca, który był tradycyjnym daniem podawanym na Boże Narodzenie. Jedna ze scen poświęcona została przyrządzaniu tego specjału z dodatkiem „imbieru, kaparów, oliwków”. Pojawia się także opis przygotowań do łowów i obfitej uczty, która kończy się leczeniem trawiennych przypadłości. Utwór z przełomu XVII i XVIII wieku ukazuje więc obyczajowość polską tego okresu. W wartkiej akcji z zabawnymi dialogami, pojawiają się rytmy oberka „gonionego”, a cała muzyka ma proste i łatwe brzmienie. Profesor Gołos uzupełnił historię anonimowego autora, wymyślając do niej finał.

Twórcy inscenizacji „Hecy…” nie ukrywają, że zamierzają prezentować spektakl w całym kraju. - Szamotuły wybraliśmy jako pierwsze miejsce do wystawienia tego dzieła. Zobaczymy jaki będzie odzew, chcemy ruszyć w trasę. Sądzę, że grono odbiorców opery nie będzie wąskie. Zamierzamy dotrzeć z wiedzą na jej temat również do dzieci i młodzieży, w ramach działalności edukacyjnej – mówił we wrześniu o projekcie na łamach Gazety Szamotulskiej  Radosław Jastak, kierownik muzyczny przedsięwzięcia.

 

Wszystko wskazuje więc na to, że piątkowe wydarzenie sprawi, że Szamotuły będą wymieniane w annałach jako miejsce prapremiery najstarszej polskiej opery.
Współorganizatorami tegorocznego Salonu Hubertowskiego były: Miasto i Gmina Szamotuły, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Powiat Szamotulski, Polski Związek Łowiecki – Zarząd Okręgu w Poznaniu, Nadleśnictwo Wronki, Koła Łowieckie „Drop” w Obrzycku, „Daniel” w Szamotułach i „Darz Bór” w Otorowie oraz Rusznikarnia Szymkowiak w Poznaniu. Gazeta Szamotulska, Radio Merkury oraz TVP 3 były patronami medialnymi wydarzenia.

 

 

---

  

 

 

 

Cóż, można powiedzieć, że to sensacja na miarę światową. Siłami
własnymi, a przede wszystkim pomysłem sprzed pół roku dopracowanym przez
Radka Jastaka, wzmocnionym przez Krzyszkę Kadleca, a wspomożonym działaniem
Kwartetu Poznańskiego, doszło do wystawienia tego dzieła. Trud opłacił
się - sądząc po owacyjnym przyjęciu przez publiczność, która z
początku nieco chłodna i wystraszona ciemnościami, później frenetycznie
przyjęła produkcję artystów. Włączona do ostatniego widza kamera
utrwaliła rozmowy świadczące o tym, że przedstawienie zrobiło na widzach
bardzo sympatyczne (przynajmniej!) wrażenie. Autorzy artykułu w Gazecie
Szamotulskiej zapomnieli jednak o podstawowym obowiązku reportera, jakim jest
podanie obsady, która nie była w stylu amerykańskim, czyli lista płac,
lubo jeszcze inaczej: \"za udział wzięli\". Toż zaledwie paru nazwisk żal
było umieścić w Gazecie? A gdzie kierownictwo muzyczne, gdzie znakomita
obsada miniorkiestry? A reżyser - Paweł Hadyński, a świetna scenografia
Anny Słonki-Moskwy nie zasługują na maleńką choćby wzmiankę? Przy
jednym (!) zdjęciu umieszczono nazwiska dwojga wykonawców, a później to
już zadziałała cenzura, albo korektor - ale chyba na zasadzie \"auto\".
Dziękuję zatem temu komuś, kto zadbał choćby o podanie obsady na Waszej,
Kochani, stronie. Myślę, że to powinno udobruchać wykonawców.
Cóż
można jeszcze, oprócz zgryzoty wątrobowej, zamieścić w komentarzu? Chyba
wreszcie pochwałę dla twórców całego tego projektu, który wspaniale
\"wstrzelił\" się w ideę Salonów Hubertowskich. Wypada nam już tylko
czekać, aż \"Heca\" będzie upowszechniona szerszej opinii publicznej, bo to
wszak pierwsze polskie dzieło na miarę opery buffo i choć słusznie
prapremiera po stuleciach miała miejsce w Szamotułach, to jednak miejsce tej
produkcji jest nie tylko w Wielkopolsce, a radość z wystawiania jej winna
spotkać wszystkie polskie salony myśliwskie, wnętrza muzealne i inne małe
sceny, a telewizyjna \"Ostoja\" może wreszcie zainteresuje się kulturą
nemrodzką, która summa sumarum może przestanie być kojarzona wyłącznie z
okowitą. Z tego miejsca serdecznie pozdrawiam red. Grzegorz Russaka, który
obiecywać umie znakomicie, natomiast z realizacją zobowiązań jest na
bakier. Zaprotestuje? Niech sobie przypomni, co obiecał Kwartetowi
Poznańskiemu przed laty. Przy świadkach!
Kończąc - jeszcze raz dziękuję
(pierwszy raz w Szamotułach) wszystkim autorom i wykonawcom \"Hecy\":
gratuluję i życzę jak największej ilości przedstawień.