Gazeta Krakowska 23/24 września 2006 r.

Corocznie, na przełomie września i października, odbywają się w kniei wspaniałe igrzyska natury - rykowisko. W zalotach o względy łań, najmocniejsze stadne byki w walce na śmierć i życie eliminują mniej wartościowych i słabszych rywali. Natura bowiem dba o przekazanie potomstwu najlepszych genów.

Jeleń obok łosia ma w naszej literaturze i sztuce czołową pozycję z powodu swej smukłej sylwetki, siły, urody i piękna niepowtarzalnego trofeum – poroża zwanego wieńcem. Im mocniejszy byk, tym większy i ładniejszy jego wieniec, który ocenia się na wzór olimpijski medalami wg wagi, długości, grubości i uperlenia tyk oraz ich rozłogi, wg kształtu i liczby odnóg, urody koron oraz ubarwienia. Złotomedalowe wieńce zdobią komnaty zamków i pałaców nie tylko myśliwskich. Każdy myśliwy pragnie przyozdobić swoje mieszkanie wieńcem czterodwudziestaka (po 12 odnóg na każdej tyce) wagi powyżej 12 kg, ale dzisiaj to chyba tylko marzenie.

W naszej kulturze spotykamy liczne określenia i symbole „złotego jelenia”. W 326 rocznicę, z inicjatywy Marka Piotra Krzemienia, w dniu 23 sierpnia 1998 r. zasłużeni dla kultury łowiectwa w Polsce myśliwi wraz z pomysłodawcą - Leszek Krawczyk, Zbigniew Krych, Mirosław Szubiński i Tadeusz Wajda, reaktywowali w Lanckoronie Zakon Kawalerów Orderu „Złotego Jelenia”, założony w 1672 r. przez ostatniego potomka z rodu Piastów – Księcia Śląskiego Jerzego Wilhelma na zamku w Brzegu. Z okazji upolowania przez księcia pierwszego w życiu jelenia w zwierzyńcu koło Brzegu, a miał wówczas zaledwie 12 lat, ustanowił był wraz z wysoko urodzonymi myśliwcami – Order „Złotego Jelenia” i statut Zakonu z zasadami działania, określił klejnot orderu i nadał Kawalerom prerogatywy, immunitety i przywileje oraz ustalił pułap 24 członków. Reaktywowany Zakon przyjął dawny statut w całości, a pierwszy jego paragraf mówi, że „Kawalerowie reaktywowanego Zakonu, tak jak ich poprzednicy, mają stać na straży etyki i kultury łowieckiej, naszych wielowiekowych tradycji, zwyczajów, języka łowieckiego, a także dbać o jak najlepszy wizerunek współczesnego polskiego myśliwego, zgodnie z historycznym XVII wiecznym dokumentem”. Raz w roku odbywa się trzydniowe zgromadzenie Kawalerów Zakonu Orderu „Złotego Jelenia” pod przewodnictwem Wielkiego Mistrza z udziałem Wielkiego Łowczego, Marszałka i Kanclerza. Kapituła Zakonu nadaje medal Zakonu osobom wybitnie zasłużonym dla kultury łowieckiej oraz może przyjąć nowych Kawalerów, na wniosek i z rekomendacji jednego z Kawalerów, spośród godnych i szlachetnych myśliwych z długoletnim stażem łowieckim. Są oni dekorowani przez Mistrza orderem na zielonej szarfie z sylwetką jelenia na złotym dębowym liściu, z czerwonym sercem z białym krzyżem na rewersie, zawieszanym na specjalne okazje na galowy mundur myśliwego lub honorowego leśnika lub pod pelerynę z emblematem Zakonu.

Zakon Kawalerów Orderu „Złotego Jelenia” ma osobowość prawną i jest organizacją niezależną i samorządną, działającą z mocy ustawy o stowarzyszeniach RP. Jest pierwszą na świecie udokumentowaną nowożytną organizacją myśliwską, nierozerwalnie celami i tradycjami łowieckimi związaną, pomnażającą i utrwalającą historyczny dorobek Polskiego Związku Łowieckiego, do którego należy.

Pamiętając protoplastę i założyciela zakonu, księcia Jerzego Wilhelma, życzę Kolegom Myśliwym udanych łowów i złotomedalowego byka w tym sezonie.

Darz Bór!