Sprawozdanie



Sprawozdanie z III Ogólnopolskiego Seminarium
Kierowników i Instruktorów Zespołów Sygnalistów Myśliwskich,
które odbyło się w dniach 15 - 17 października 2004 roku
w Ośrodku Szkoleniowo – Wypoczynkowym w Porażynie


Głównym założeniem III Ogólnopolskiego Seminarium Kierowników i Instruktorów Zespołów Sygnalistów Myśliwskich było poruszenie spraw dotyczących metodyki gry na rogu myśliwskim oraz zagadnień związanych z kierowaniem zespołami muzycznymi.
Poprzednie takie wydarzenie miało miejsce w 1995 roku, kiedy to w Goraju zorganizowano ogólnopolskie „Seminarium na temat sygnałów myśliwskich”.

Organizatorem tegorocznego seminarium był Klub Sygnalistów Myśliwskich Polskiego Związku Łowieckiego. Do inicjowania takich spotkań zarząd klubu jest zobowiązany, co widnieje w opisie działalności Klubu, w rozdziale II. Działalność szkoleniowo-konkursowa, w punkcie 4 o brzmieniu: „Organizacja Ogólnopolskiego Seminarium dla Kierowników i Instruktorów Zespołów, Jurorów oraz Koordynatorów Regionalnych – 1 raz w kadencji”. Założenie takie było również jednym z elementów „Planu Działalności Zarządu KSM PZŁ na rok 2004”.

Gospodarzem natomiast był Zespół Sygnalistów Myśliwskich działający przy Nadleśnictwie Grodzisk, leżącym na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.
Członkowie zespołu bardzo zaangażowali się w organizację tego spotkania, zapewniając uczestnikom miejsce pobytu oraz wyżywienie. Wydarzeniem wartym podkreślenia jest również zorganizowanie wystawy dotyczącej muzyki myśliwskiej oraz wystawy fotograficznej o tematyce przyrodniczej autorstwa kol. Pawła Kaczmarka z Opalenicy.

Należy również wspomnieć, iż dzięki uprzejmości i przychylności kierownictwa Nadleśnictwa Grodzisk, jak również kierownika Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego w Porażynie miejscem spotkań seminaryjnych były piękne wnętrza Pałacu Porażyn, co sprzyjało wspaniałej atmosferze spotkania.

Pałac w Porażynie, zwany Eichenhorst (niem.), czyli „gniazdo dębów” zbudowany został w 1882 roku, a około 50 lat później rezydował tutaj generał Kazimierz Sosnkowski. W latach powojennych pałac stanowił bazę szkolenia zawodowego leśników, a ostatnio mieściło się w nim Policealne Studium Leśne. Obiekt położony jest w pięknym 27 hektarowym parku stanowiącym wspaniałe miejsce wypoczynku.

W takiej oto scenerii spotkali się uczestnicy III Ogólnopolskiego Seminarium Kierowników i Instruktorów Zespołów Sygnalistów Myśliwskich. Przyjechali niemalże z całej Polski, m.in. z ziemi lubuskiej, szczecińskiej i szczecineckiej, z Mazowsza i Wielkopolski, z ośrodków szkolnych m.in. z Brynka, Warcina, Goraja, Poznania. Ogółem, wraz z organizatorami było ponad 40 uczestników seminarium.

Wykładowcami i referentami na seminarium byli jurorzy sygnalistyki myśliwskiej KSM PZŁ oraz zaproszeni goście. Byli to:

Kadlec Krzysztof – zastępca prezesa Klubu Sygnalistów Myśliwskich PZŁ, przewodniczący Komisji Muzycznej Klubu, członek Kolegium Jurorów, członek Reprezentacyjnego Zespołu Muzyki Myśliwskiej Polskiego Związku Łowieckiego;

Kanawka Artur – kierownik Zespołu Sygnalistów Myśliwskich Technikum Leśnego w Brynku, opiekun i nauczyciel sygnalistów, członek Kolegium Jurorów KSM PZŁ;

Kowalczyk Ryszard – właściciel zakładu naprawy instrumentów dętych, wieloletni praktyk swojego zawodu, konserwuje i naprawia instrumenty myśliwskie, współpracuje z zespołami sygnalistów z Wielkopolski;

Leśniczak Mieczysław – wieloletni przewodniczący, obecnie członek Komisji Muzycznej oraz Kolegium Jurorów KSM PZŁ, kierownik artystyczny Reprezentacyjnego Zespołu Muzyki Myśliwskiej Polskiego Związku Łowieckiego;

Prendke Łukasz – administrator i współtwórca portalu internetowego www.muzyka.mysliwska.pl , sympatyk muzyki myśliwskiej;

Mąka Henryk – członek-założyciel Klubu Sygnalistów Myśliwskich PZŁ, pasjonat sokolnictwa i francuskiej muzyki myśliwskiej, wykonawca muzyki myśliwskiej na Trompe de chasse;

Seta Roman – juror sygnalistyki myśliwskiej, kierownik Zespołu Sygnalistów Myśliwskich Technikum Leśnego w Warcinie, osiąga sukcesy w nauce dzieci gry na rogu myśliwskim;

Strawa Maciej – prezes Klubu Sygnalistów Myśliwskich PZŁ, członek Komisji Muzycznej i Kolegium Jurorów klubu, kierownik Zespołu Trębaczy Myśliwskich w Technikum Leśnym w Goraju;

Wytykowska Agnieszka – juror sygnalistyki myśliwskiej, kierownik Zespołu Sygnalistów „Darz Bór” Koła Łowieckiego nr 19 „Jeleń” w Piaskach, członek zarządu KSM PZŁ


Pierwszego dnia tj. w piątek (15.10.2004r.) po krótkim otwarciu seminarium i kilku słowach wstępu skierowanych do zebranych przez Prezesa Klubu kol. Macieja Strawę uczestnicy zajęli się tematem regulaminów konkursów sygnalistów. Zaznajomienie i analizę tychże regulaminów zrealizowano w nietypowy sposób, bowiem poprzez przeprowadzenie testu sprawdzającego ich znajomość, który przygotowała kol. Agnieszka Wytykowska. Głównym jego celem była konsultacja zmian w regulaminie z uczestnikami seminarium oraz wysłuchanie propozycji następnych. Następnie kol. Agnieszka Wytykowska przedstawiła temat „Kryteria oceny stosowanej przez jurorów podczas przesłuchań konkursowych”, w którym poruszyła kolejno elementy oceny jurorów. Przedstawiła co stanowi przedmiot oceny oraz punktację za poszczególne kryteria.

Na zakończenie dnia zorganizowano próbę muzyczną, w której uczestniczyli wszyscy seminarzyści. Próbę tą poprowadził kol. Roman Seta, wskazując na najistotniejsze elementy pracy z zespołem, dzieląc się swoim doświadczeniem z zebranymi.

Kolejny dzień, tj. sobotę (16.10.2004r.) rozpoczął sygnał „Powitanie myśliwskie” w wykonaniu Zespołu Sygnalistów Myśliwskich Nadleśnictwa Grodzisk. Słowa powitania skierował do zebranych Pan Nadleśniczy Andrzej Ratajczak. Wyraził zadowolenie, iż takie audytorium znalazło się w Porażynie. Przedstawił krótką historię pałacu oraz życzył przyjemnego pobytu i wielu korzyści merytorycznych z tego spotkania. Z zebranymi przywitał się również kierownik ośrodka Pan Roman Andrzejewski życząc owocnego pobytu.

Prezes Klubu kol. Maciej Strawa podziękował za przedstawienie historii obiektu i za ciepłe słowa powitania. Wspomniał również, iż w czasach policealnego studium, w tym miejscu funkcjonował zespół sygnalistów myśliwskich, prowadzony przez śp. Pana Stefana Boguckiego Zatem pałac ten posiada swoją historię również w dziale sygnalistyki myśliwskiej. Wyraził również nadzieję, iż spotkania takie na stałe zapiszą się w kalendarzu ośrodka.

Następnie przystąpiono do omawiana tematów seminaryjnych. „Kształtowanie wrażliwości na jakość dźwięku oraz artykulację w procesie wykonawczym artystycznej muzyki myśliwskiej” było pierwszym referatem wygłoszonym przez kol. Krzysztofa Kadleca.
Zwrócił w nim uwagę na takie cechy dźwięku jak barwa, artykulacja. Opowiadał również o estetyce wykonawczej utworów myśliwskich, jak również o odpowiednim przygotowaniu aparatu wykonawczego do gry na instrumencie dętym. Kolejny temat, który podjął kol. Krzysztof Kadlec brzmiał: „Problemy wykonawcze sygnałów myśliwskich oraz analiza najczęściej popełnianych błędów”. Wszyscy wysłuchali go z zaciekawieniem, bowiem referent bardzo precyzyjnie określał wszystkie trudne i sprawiające kłopoty elementy poszczególnych sygnałów myśliwskich. Oprócz ukazania najczęstszych błędów kolega podpowiedział również jak ich unikać i przedstawił praktyczne wskazówki pracy z zespołem. Kolejnym wykładowcą był kol. Mieczysław Leśniczak, który podjął temat „Świadomy i prawidłowy oddech, jako jeden z ważniejszych elementów gry na rogu myśliwskim; zadęcie i dźwięk”. Opowiadał o świadomym oddechu przeponowo-żebrowym oraz obrazowo przedstawił proces powstawania dźwięku przy prawidłowym oddechu. Przekazał również swoje doświadczenie w ćwiczeniu odpowiedniej techniki gry na instrumencie. Bardzo ciekawie przedstawił również technikę gry na ustniku oraz ćwiczenia rozgrywające. Kol. Roman Seta w referacie pt.: „Wybrane elementy muzyki w praktyce nauczania gry na rogu myśliwskim” zwrócił uwagę na kolejne aspekty nauczania gry na rogu myśliwskim. Jego zdaniem najistotniejszą sprawą jest samo prawidłowe wydobycie dźwięku, a w szczególności 3 jego cechy: wysokość, czas trwania oraz barwa. Wyraził pogląd, iż przydatne były by w nauce, przykładowe nagrania z prawidłowo wykonanymi sygnałami i utworami myśliwskimi. Następnymi tematami, które wysłuchali seminarzyści były „Wykorzystanie strony internetowej dla popularyzacji zespołów muzyki myśliwskiej” oraz „Promocja zespołów sygnalistów – internet, prasa, foldery, nagrania”. Kol. Łukasz Prendke bardzo dokładnie i obrazowo przedstawił budowę portalu oraz możliwości zaprezentowania się na nim przez zespoły sygnalistów. W dobie Internetu promocja w nim muzyki myśliwskiej a także zespołów ją grających wydaje się być bardzo trafnym pomysłem. Zachęcał do współpracy z portalem www.muzyka.mysliwska.pl , gdyż to właśnie sygnaliści myśliwscy i sympatycy tej muzyki powinni być jego współautorami.
Kolejny referat pt: „Trąbka myśliwska i myśliwskie granie w polskiej pieśni łowieckiej” wygłosiła kol. Agnieszka Wytykowska. Był to krótki przegląd dawnych pieśni łowieckich, w których jako motyw, autorzy wykorzystali róg myśliwski lub granie na nim. Usłyszano zatem m.in. fragmenty z opery Karola Kurpińskiego, śpiewek myśliwskich z komedioopery Brunona Kicińskiego, „Chóru strzelców” Adama Mickiewicza i inne.
„Wielogłosowość w muzyce” to temat przedstawiony przez kol. Artura Kanawkę. W swoim wystąpieniu ukazał rozwój wielogłosowości w muzyce myśliwskiej oraz jej kierunki i dążenia. Swój wykład poparł wieloma przykładami nutowymi oraz bogatym komentarzem i objaśnieniami.
Na temat „Poszerzania repertuaru zespołów sygnalistów myśliwskich o polską muzykę myśliwską kompozytorów z różnych epok” ciekawie opowiadał kol. Krzysztof Kadlec. Zwrócił uwagę, iż zachowanie od zapomnienia polskich utworów jest naszym obowiązkiem. Warto poszukać i odrestaurować staropolskie kompozycje nie tylko ze względu na ich historyczny charakter, ale i piękno. Powstają zbiorki i opracowania, dzięki którym polska muzyka łowiecka na pewno nie zagaśnie.
Natomiast o „Specyfice francuskiej muzyki myśliwskiej” opowiadał jej pasjonat, kol. Henryk Mąka, który jest jej wieloletnim wykonawcą. Przedstawił historię francuskiego rogu myśliwskiego, czyli Trompe de chasse, a także zapoznał zebranych z terminami takimi jak „pique” czy „vibrato”, określającymi charakterystyczne cechy brzmienia tego rogu. Barwne opowiadanie kolega uzupełniał nagraniami fanfar i hymnów w wykonaniu zespołów muzyki francuskiej.
Miłym akcentem tego dnia było odegranie krótkiego koncertu muzyki myśliwskiej oraz oprawa muzyką sygnałową podsumowania konkursu psów tropiących, odbywającego się w tym samym czasie na terenie ośrodka w Porażynie. Wykonawcami koncertu byli oczywiście uczestnicy III Ogólnopolskiego Seminarium Kierowników i Instruktorów Zespołów Sygnalistów Myśliwskich.

Ostatni dzień seminarium, a więc niedziela (17.10.2004r.) również obfitował w atrakcje. Pierwszy temat poświęcony był “Konserwacji i naprawie instrumentów muzycznych”. O sposobie konserwacji i prawidłowym utrzymaniu instrumentów myśliwskich opowiadał Pan Ryszard Kowalczyk – właściciel zakładu naprawy instrumentów dętych. Od niego właśnie zebrani dowiedzieli się jakimi środkami i w jaki sposób konserwować swoje instrumenty, aby służyły jak najlepiej i najdłużej. Szczególną uwagę zwrócił na czyszczenie i utrzymanie w higienie ustnika, konserwację rurek stroikowych i krąglików oraz konserwację elementów wentylowych.
Na zakończenie seminarium trzy tematy podjął kol. Maciej Strawa. “Zagadnienia związane z finansowaniem zespołów” przedstawił na przykładzie prowadzonego przez siebie zespołu. Zwrócił uwagę, iż warto postarać się również o sponsoring oraz dotacje. Ponieważ działalność muzyczna jest działalnością kulturalną, jest wiele możliwości które należy wykorzystywać. Następnie zwrócił także uwagę na “Udział kierowników zespołów w kursach szkoleniowych dla myśliwych i kandydatów na myśliwych”. Wykazał, iż naukę rozpoznawania sygnałów można przeprowadzić posługując się słowami ułożonymi do poszczególnych sygnałów oraz wykonując je na instrumencie myśliwskim. Zachęcał również do zaangażowania się animatorów muzyki myśliwskiej w nauczaniu gry na rogu myśliwskim za pośrednictwem Zarządów Okręgowych PZŁ.
Ostatnim tematem jaki poruszono był “Program i scenariusz mszy świętej hubertowskiej oraz ceremonii pogrzebowej i innych występów okolicznościowych”. Kol. Maciej Strawa przedstawił propozycje doboru repertuaru podczas różnych uroczystości. Przedstawił również nagrania z różnych mszy hubertowskich omawiając możliwości wykorzystania utworów muzyki myśliwskiej oraz sygnałowej.

Co się dobrze zaczyna musi się i zakończyć. Słowa podziękowania za uczestnictwo oraz za przygotowane referaty i wystąpienia skierował do wszystkich Prezes Klubu Sygnalistów Myśliwskich PZŁ kol. Maciej Strawa. Wyraził nadzieję, iż spotkanie to przyczyni się nie tylko do rozwoju sygnalistyki w Polsce, ale również zaowocuje w pracy kierowników i instruktorów z zespołami sygnalistów.
A oto jakie wnioski i propozycje na dalszą działalność wypracowali uczestnicy III Ogólnopolskiego Seminarium Kierowników i Instruktorów Zespołów Sygnalistów Myśliwskich:

1. Zastanowić się nad kryteriami oceny jury, a w szczególności nad kryterium „wykonanie artystyczne”. Propozycja zmiany nazwy kryterium na „wrażenie artystyczne”.
2. Propozycja, by określić i sformułować pojęcia muzyczne, z którymi można spotkać się w muzyce myśliwskiej (np. oznaczenia dynamiki) dla ułatwienia kierownikom pracy z zespołami sygnalistów myśliwskich.
3. Wniosek, by rozesłać tekst Regulaminu Klubu Sygnalistów Myśliwskich Polskiego Związku Łowieckiego do wszystkich Zarządów Okręgowych Polskiego Związku Łowieckiego.
4. Propozycja stworzenia biblioteki, zbioru nagrań z wzorcowymi wykonaniami solistycznymi i zespołowymi sygnałów i muzyki myśliwskiej.
5. Propozycja sporządzenia wykazu środków potrzebnych do konserwacji instrumentów myśliwskich.
6. Propozycja napisania instrukcji konserwowania rogu myśliwskiego naturalnego i wentylowanego.
7. Propozycja, aby kierownicy zespołów i instruktorzy zwrócili się do Zarządów Okręgowych PZŁ o umożliwienie i pomoc w zorganizowaniu szkolenia gry na rogu myśliwskim.

Na zakończenie seminarium wszyscy jego uczestnicy podążyli w stronę kapliczki, umiejscowionej w lesie, by wspólnie uczestniczyć we mszy świętej, na której nie zabrakło oczywiście muzyki myśliwskiej.

Pożegnaniom i serdecznym słowom nie było końca. Wszyscy wspólnie życzyliśmy sobie: spotkajmy się tutaj znowu!


W imieniu Zarządu KSM PZŁ Agnieszka Wytykowska