Powrót do nowej wersji serwisu powrót na stronę główną
Muzyka i instrumenty myśliwskie

autor: Mieczysław Leśniczak
data powstania: 1999-01-01
Łowiec Polski Nr 1


Muzykę myśliwską dzielimy na: praktyczną - sygnały myśliwskie, hubertowską - komponowaną na cześć patrona myśliwych św. Huberta i artystyczną.


Sygnały myśliwskie


Kolebką muzyki myśliwskiej jest Francja. Najstarszym dokumentem traktującym o sygnałach jest „Skarbnica myślistwa" Hardouina z 1394 roku. Praca ta przedstawia sygnały organizacyjne oraz sygnały, którymi zwoływano psy na karmienie.
Wiele informacji o sygnałach myśliwskich na przełomie XVI i XVII wieku w Polsce dostarcza nam dzieło Jana Ostroroga „Myślistwo z ogary" z roku 1618 z ciągle aktualnym hasłem: „Jeśli na czym w myślistwie zależy, to na trąbieniu".
Ważną rolę w rozwoju sygnalistyki myśliwskiej odegrał książę Pszczyny Jan Henryk XI, który doprowadził do powstania sygnałów myśliwskich granych w Polsce i Niemczech, a także udoskonalił i spopularyzował róg myśliwski, z czasem zwany rogiem Pless. We współczesnej sygnalistyce znany jest Reinhold Stief, który przyczynił się do usystematyzowania i opracowania granych w Polsce i Niemczech sygnałów myśliwskich.Sygnały myśliwskie dzielimy na porozumiewawcze (organizacyjne) i sygnały pokotu (pożegnanie zwierzyny z knieją lub polem).


Sygnały grane podczas polowania zbiorowego.

Do nich zaliczają się takie sygnały, jak: Pobudka, Zbiórka myśliwych, Powitanie, Apel na łowy, Naganka naprzód, Zakaz strzału w miot, Rozładuj broń, Pasowanie, Darz Bór, Koniec polowania oraz Hallali, Posiłek, Pożegnanie.
Sygnałów „Darz Bór" oraz „Powitanie myśliwskie" słuchamy, zdejmując nakrycia głowy. Sygnały myśliwskie wykonujemy na naturalnych rogach myśliwskich, które dzielimy na zwierzęce i metalowe.
Współcześnie używane rogi to instrumenty metalowe wyposażone w ustniki. Instrumenty te dzielimy na małe rogi myśliwskie, zwane rogami „Pless" (najbardziej popularne), wielkie rogi myśliwskie, zwane rogami „Par-force" (wym. parfors) i kieszonkowe rogi myśliwskie.


Muzyka na cześć patrona myśliwych św. Huberta

Początki muzyki hubertowskiej biorą się z Francji. Najważniejszą i największą formą muzyczną są msze hubertowskie. W dawnych czasach każde uroczyste polowanie zbiorowe rozpoczynało się krótkim nabożeństwem-modlitwą. Z czasem była to uroczysta msza oprawiana dźwiękami rogów.
Zaczęto okazjonalnie komponować ten gatunek muzyki. Na przestrzeni XVI-XVIII wieku powstały wspaniałe utwory, które wykonywane są do dzisiaj w różnych opracowaniach. We Francji początek dały utwory takich mistrzów jak: Obri, Tyndare, Cantin. Msze, odprawiane pierwotnie na polanie w lesie, z czasem trafiają do kościołów i katedr. Tradycją w Europie są uroczyście odprawiane msze hubertowskie 3 listopada w dniu patrona myśliwych św. Huberta. Obok cyklicznych kompozycji, jakim jest gatunek mszy, powstają arie, hymny, marsze, fanfary na cześć św. Huberta.
Instrumenty do tej muzyki, to naturalne rogi myśliwskie małe i duże oraz rogi wentylowe.


Artystyczna muzyka myśliwska

Do największych form tego gatunku muzyki należą opery, symfonie i kantaty (utwory wokalno-instrumentalne).
W wiekach XVI-XVII powstające opery, balety, widowiska z muzyką wymagały od kompozytorów nowych brzmień i wyrazu. Spowodowało to wprowadzanie do tak zwanej wielkiej muzyki nie używanych dotąd instrumentów muzycznych, w tym także rogów naturalnych.
Jako pierwszy, w roku 1705 rogów francuskich „Parforce" użył niemiecki kompozytor Reinhard Keiser w operze „Octavia", natomiast w muzyce symfonicznej w roku 1664 francuski kompozytor J. B. Lulli w „La Princesse d'Elide".
Najwybitniejsi kompozytorzy baroku -J. S. Bach, J. F. Handel, H. Purcell, M. R. Delalande - wprowadzają rogi nie tylko dla efektów brzmieniowych, ale powierzają im partie solistyczne. Doskonałym przykładem jest monumentalne dzieło J. S. Bacha - „Wielka msza h-moll".
W okresie klasycyzmu wiedeńskiego powstają koncerty na róg solo W. A. Mozarta, Ludwiga van Beethovena, J. Haydna. W tym czasie powstają też kompozycje o tematyce myśliwskiej, ilustrujące dźwiękami instrumentów przebieg polowania, np. Leopolda Mozarta „Symfonia myśliwska". Karol Kurpiński, polski kompozytor rodem z Wielkopolski, pisze operę „Leśniczy w Kozienickiej Puszczy" oraz „Henryk VI na łowach". Sporo miejsca w swojej twórczości operowej tematyce myśliwskiej poświęca najwybitniejszy polski kompozytor operowy Stanisław Moniuszko. Tematyka myśliwska występuje w takich operach, jak „Straszny dwór" oraz „Hrabina". W twórczości światowej największym arcydziełem, również najbardziej popularnym, jest „Marsz strzelców" z opery „Wolny strzelec" K. M. Webera. Obok dużych form muzycznych powstało wiele mniejszych form muzycznych, takich jak pieśń.
W Polsce pieśni o tej tematyce piszą wybitni kompozytorzy, tacy jak J. K. Elsner, A. Różycki, Zygmunt Noskowski.
Najstarsza polska pieśń myśliwska to „Pojedziemy na łów". Oprócz niej śpiewana jest pieśń znana w całej Europie „Hej, hej, do kniej", występująca w dawnych śpiewnikach polskich jako „Trąbka myśliwska".
W czasach współczesnych muzykę myśliwską piszą polscy kompozytorzy: M. Kamiński, Z. Sampławski, A. Szeligowski, A. Gref, B. Stieler i R. Pietrzak.


Mieczysław Leśniczak

Wasze komentarze
autor: Michał Łabędzki
e-mail: labedz18@poczta.onet.pl
data: 2003-01-10
Świetny artykuł. Nam potrzeba więcej takich artykułów. Musimy poznawać
historię muzyki myśliwskiej. Sam zająłem się za pisanie pracy dyplomowej
na temat:historia i współczesność sygnalistyki myśliwskiej. Pozdrawiam
autor: Sebastian Michalski
e-mail: siano16@.onet pl
data: 2003-07-24
Sam gram w orkiestrze dętej i uważam, że o brdzo dobry artykuł. 
autor: bartek
e-mail: barsol3@interia.pl
data: 2003-12-04
jakbyście mieli jakieś nuty do gry na sygnałowkach na głosy to chętnie
przyjme na e-maila mogą być pliki muzyczne proszę!!!!bo chcę grać z
kolegami!!!!!
autor: Komar
e-mail:
data: 2004-01-10
dlaczego tak malo zdjec???????????!!!!!!!!!!!!
autor: zdzislaw
e-mail: zdazislawwodnik
data: 2004-02-04
Gram od pięciu lat w ''ODGŁOSACH KNIEI''. Po przeczytaniu powyższych
informacji - bez fałszywej skromności - mogę stwierdzić, że jestem z tego
dumny.DARZ BÓR
autor: Szymon
e-mail: szymonmadalski@wp.pl
data: 2005-01-17
Artykuł dobry.  APEL  DO  WSZYSTKICH  Potrzebuje nuty wokalne dla zespołu
dziecięcego SSA Pomoc na e-mail szymonmadalski@wp.pl z góry dzięki.
Szymon
autor: jarek kuśnierz
e-mail: kusnierze_msaj@poczta.fm
data: 2005-09-13
Artykuł ekstra.Ja osobiście zajmuję sie grą, akonkretnie prowadzeniem
zaspołu rogów myśliwskich od niedawna i też mam problem z uzupełnieniem
repertuaru. Jeżli miałby ktoś nuty to proszę o meila.
autor: KWPKRYK
e-mail:
data: 2005-10-14
Panie Leśniczak staje sie to juzudne Ciągle i wszedzie tylko Pańska kapela.
Oprócz was są jeszcze inni którzy graja na rogach
autor: Krukson
e-mail: piotr_krukowski@wp.pl
data: 2005-11-10
MY zaczynamy dopiero na prosbe kola mysliwskiego w naszym miescie. I dlatego
mam prosbe jak by ktos mial jakies nutki my gramy na 4 rogach to prosze mi je
przeslac. z gory dziekuje:)
autor: geniu
e-mail:
data: 2005-11-24
jol
autor: ------
e-mail:
data: 2006-02-08
dajcie mi nuty!!!potrzebuje bo mam grac sygnały!!!
autor: Andrzej Grzybowski
e-mail:
data: 2006-06-05
Met-Kolor Andrzej Grzybowski
01-318 Warszawa
ul.Szobera 10m4
jestesmy
producentem instrumentow muzycznych mysliwskich:plesow i calej gamy rogow
mglowych. tel.022 6650119
autor: meloman
e-mail:
data: 2006-09-06
ODNOŚNIE WYPOWIEDZI "KWPKRYK"
Skoro nie podobają się Panu koncerty w
wykonaniu Capelli Zamku Rydzyńskiego to przecież nikt Pana nie zmusza do
słuchania.Nie wiem czy jest w Polsce zespół który jest na tyle
profesjonalny co Capella i Pan Leśniczak.Jeżeli zna Pan jakiś to proszę o
nazwę,chętnie posłucham.Capello!!!Oby tak dalej!!!Pozdrawiam cały
zespół!!!
autor: trębacz
e-mail:
data: 2007-02-10
Jeśli chodzi o kwestię artykułów, to dodałbym jeden - o pogrzebach.Co
grać i kiedy... Przydałby się...
autor: meggie
e-mail:
data: 2007-03-21
nawet spoko ale ja jestem punkiem wiec do bani dla meni ale ogoleni spoko
autor: ghrvfgekr8
e-mail: 3kES@wp.pl
data: 2007-03-27
co to ma być????????????????????
autor: pompka
e-mail: kasiorek2608@wp.pl
data: 2007-07-08
cześ kol myśliwi ja terz gram na rogu myśliwskim  pozdrawiam
autor: kolo
e-mail:
data: 2007-09-17
fajnie piszecie
autor: paweł
e-mail: boczus@wp.pl
data: 2007-11-25
PROSZĘ CZY MUGŁBY MI KTOŚ PRZESŁAĆ SYGNAŁ POWITANIA W FORMAĆIE MP3
BARDZO PROSZĘ boczus@wp.pl
autor: boczus
e-mail: boczus1990@wp.pl
data: 2007-12-26
PROSZĘ CZY KTOŚ WIE GDZIE I KIEDY BENDĄ KONKÓRSY SYGNLISTÓW JAKBY KTOŚ
MÓGŁBY TO PROSZĘ MI PRZESŁAC NA ADRES boczus1990@wp.pl
autor: Hrabia206
e-mail: hrabia206@interia.pl
data: 2008-10-25
witam wszystkich 

mam prośbę wysłałby mi ktoś stronę albo już gotowe
pliki mp3 zawierającymi sygnały myśliwskie na e-mail\'a??? będę bardzo
wdzięczny z góry dziękuję pozdrawiam
autor: Eugeniusz
e-mail:
data: 2008-11-07
ja rowniz chcialbym otrzymac nuty na sygnalowke  jestem od trzydziestu lat
mysliwym i nie moglem sie doczekac azeby ktos zajal sie graniem w naszym
kole.dlatego postanowilem mlodym nemrodom pokazac ,ze mimo moich 60 lat mozna
nauczyc sie grac.
autor: Piotr
e-mail: spore_pl@o2.pl
data: 2009-01-31
Witam kol. , czy ktoś mógł by mi wysłać nuty na sygnałówke ? Ucze się
grać na trąbce myśliwskiej ponieważ w kole łowieckim \"Ryś\" w
kołobrzegu niema trębacza. (nuty prosze wysłać na e-mail powyżej)
autor: RH
e-mail: Romanhunter@op.pl
data: 2010-04-18
Witam wszystkich kolegów, uczę się grać na sygnałówce, ale jest mały
problem... Mianowicie nuty sygnałów są trudno dostępne dla nowo
wstępujących w grono polskich sygnalistów, prosiłbym o nuty jeśli by
ktoś miał w wersji elektronicznej, z góry dziękuję. Z Myśliwskim
pozdrowieniem, Darz Bór!
autor: Arkadiusz
e-mail: a.kodzis308@gmail.com
data: 2015-12-16
Witam serdecznie kolegów , czy może ktoś podesłać nuty na parforsa?
Tu możesz dodać swój komentarz:


Autor:
e-mail:
Ochrona antyspamowa.
Wypełnienie poniższego pola jest konieczne, aby komentarz znalazł się w bazie

Wpisz słownie liczbę 5:
Czas wykonania: 0.047 sekund